Σε προηγούμενο άρθρο έγινε μια αδρή αναφορά στο θεωρητικό υπόβαθρο της συστημικής οικογενειακής θεραπείας.
Ας δούμε όμως τι σημαίνει η θεωρία αυτή για τη θεραπευτκή πράξη.
Το αίτημα του ατόμου (της οικογένειας ή του ζευγαριού) για βοήθεια θα εξεταστεί από τη θεραπεύτρια σε συνάρτηση με την εξελικτική φάση των συστημάτων στα οποία συμμετέχει και με το ρόλο που έχει μέσα σε αυτά. Με αυτό τον τρόπο ο πελάτης, ως αιτών βοήθεια βγαίνει από το ρόλο του «προβληματικού» και προσκαλείται σε μια θέση από την οποία μπορεί να αναλάβει την ευθύνη που του αναλογεί για την προσωπική του εξέλιξη και την ισορροπία στις σχέσεις του. Το πρόβλημα θεωρείται ως μια κατάσταση στην οποία το υπο θεραπεία σύστημα έχει εστιάσει την προσοχή του και τη θεωρεί δυσάρεστη και χρήζουσα αλλαγής. Μία ανεπιθύμητη συμπεριφορά ενός μέλους της οικογένειας ή μια αναπτυξιακή κρίση στη ζωή του είναι αναμενόμενο να επηρεάσει όλα τα μέλη της οικογένειας.
Σε πολλές περιπτώσεις όντας κάποιος σε μια τέτοιου είδους κρίση δε δαθέτει το κίνητρο ή τη δυναμική για να μπει σε μια θεραπευτική σχέση, ωστόσο οι οικείοι του, οι οποίοι ως μέλη του ίδιου συστήματος εμπλέκονται με κάποιο τρόπο στο πρόβλημα μπορούν να έρθουν οι ίδιοι σε επαφή με το θεραπευτή/ θεραπεύτρια για να διερευνήσουν τη δική τους συμμετοχή στο πρόβλημα (άρα και στη λύση του). Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στην περίπτωση προβλημάτων που προκύπτουν στη ζωή των παιδιών, καθώς ένα παιδί δε διαθέτει τη διανοητική ευχαίρια να αναστοχαστεί πάνω στη συμπεριφορά του (λόγω του νεαρού της ηλικίας), και ούτε την εξουσία να προξενήσει αλλαγές στο περιβάλλον του, καθώς είναι εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας. Εξάλλου, όπως ήδη ειπώθηκε στο προηγούμενο άρθρο, μια αλλαγή σε ένα μέρος του συστήματος δημιουργεί τη δυνατότητα αλλαγής και στα υπόλοιπα μέρη. Με τη λογική αυτή η συστημική θεραπεία βρίσκει πολύ καλή εφαρμογή σε ένα οικογενειακό πλαίσιο.
Για τη θεραπευτική σχέση εξακολουθούν να θεωρούνται κομβικής σημασίας η εμπιστοσύνη, η προσωπικότητα και η εμπειρία του θεραπευτή, η ενσυναίσθησή του αλλά και η τάση του να μην επιβάλλει τις λύσεις που αυτός θεωρεί σωστές, απεναντίας να προσεγγίζει τους πελάτες ως ειδικούς για τα δικά τους προβλήματα, με ένα σεβασμό στον άνθρωπο και ίσως μια «ασέβεια» απέναντι στα προβλήματα.
Ένα σύστημα σε πρόβλημα είναι ένα σύστημα που για κάποιους λόγους έχει σταματήσει την εξέλιξή του. Βρίσκεται σε μια αναμέτρηση με την «επόμενη φάση», με το καινούριο. Η συστημική θεραπεία και στάση αποτελεί ένα κατάλληλο πλαίσιο για την ανεμπόδιστη ροή της επικοινωνίας, για το στοχασμό πάνω στους τρόπους με τους οποίους επικοινωνούμε και διαπραγματευόμαστε, ενώ η θεραπευτική σχέση βιώνεται σα μια συνοδεία από την υπάρχουσα κατάσταση στην καινούρια, σε αυτήν που ακόμα δεν τη γνωρίζουμε, αλλά έχουμε τη δυνατότητα να της δόσουμε ένα περίγραμμα.